Nasıl Yapıldı?
(Vitex agnus)
Hayıt çalısı ve ağacı Muğla bölgesinde hemen her yerde karşınıza çıkar. Haziran ortalarındaçiçeklenir.
Biz ilk toplama işini bitki çiçeklendiğinde yaparız. Dağdibi köyünden Yerkesik’e doğru giden, çok az kullanılan bir yol vardır. Burası bölgenin en keyifli ve bakir ormanlarından birinin içinden geçer. Dağın zirvelerine doğru arabayı park edip orman içine daldığımızda her renk hayıt çiçekleriyle karşılaşırız. Yol kenarlarında da çokça vardır. 3 renk çiçekten de toplarız ve keselerimize doldururuz. Bu yıl bu işi 5 temmuz günü yaptık.
Eve dönünce kurutma tezgahımıza aldığımız çiçek ve yaprakları 8-9 gün kuruttuk. Sonrasında kavanozlara istifledik. 330 ml’lik her kavanoz 25-30 gr. hayıt çiçek ve yaprağı alıyor. Tohum toplamak için ise ağustos ayını bekliyoruz.
Hayıt Çiçeği – Vitex Agnus
Hayıt Meyvesi – Vitex Agnus
Nasıl Kullanılır?
Geleneksel olarak üşütme kaynaklı karın ağrısında hayıtın yaprakları karın üzerine sarılarak uygulanır. Ağrıyı 2 saat içinde aldığı bilinir. Aynı şekilde yaprak ve çiçek çayının karın ağrısını aldığı bilinir. Dioskorides baş ağrısına karşı yaprak lapasını önermiştir. Eklem ağrılarında ve romatizmal hastalıklarda da yaprakların ezilerek ağrıyan yere uygulaması yapılır. Tohumları adet düzensizliğinde, rahim iltihabında kullanılır. Zehirli hayvan ısırıklarında da antik çağlardan beri kullanılır hayıt.
Zehirli hayvan ısırığına kuru çiçek ve yaprakların lapasını uygulayabilirsiniz. Ayrıca bir kese içerisine koyacağınız çiçek ve yapraklar (Hatta hayıt dalı veya tohumu) çoğu böceği uzaklaştırır. Çamaşırların arasına koyduğunuzda güve ve böcek o bölgeye gelmez.
Kuru çiçek ve yapraklarından kaynar su ile çayını demleyebilirsiniz. Bir çay kaşığı çiçek-yaprak veya tohumu kaynar suya atın ve ateşi söndürüp kapağını kapatın. 5 dakikalık demleme yeterlidir. Hayıt çayı gaz sorununa birebirdir. Yüksek ateşi düşürür. Adet sancılarını azaltır. Hormonal dengeyi korumak için çok faydalıdır hayıt çayı. Ancak sürekli kullanımını doktorlar önermezler. 2 hafta kullanıp 2 hafta ara vermek en uygun yöntem olur.
Ayrıca kökleri iplik boyamada (sarı renk), çiçekleri esanslarda kullanılmıştır hayıtın.
Bilim-Kadim
Hayıt hakkında muhteşem bir araştırma
Hayıt meyvelerinin fitoterapide kullanımı üzerine
Hayıtın geleneksel kullanımı üzerine harika iki çalışma
toprakla.farm 